Hoe klimaatsystemen ons onderweg een aangename temperatuur bezorgen

Afgelopen zomer hebben we het allemaal weleens meegemaakt. Het moment waarop je al zwetend de auto instapt en eindelijk de airco aan kunt zetten. Of wanneer je al haastend een bus binnenstapt en wordt ontvangen door de koele en frisse lucht. Op deze momenten ben je blij dat de airco bestaat.

De juiste temperatuur in auto’s, vliegtuigen, treinen en bussen is iets waar we niet dagelijks bij stilstaan, maar het maakt reizen wel een stuk comfortabeler. Zorgen voor het juiste klimaat is geen gemakkelijke taak, ook omdat elk type vervoer een andere uitdaging kent. Dit geldt voor ons dagelijks vervoer, zoals de auto, de trein of de bus maar ook voor het vliegtuig, een ruimteschip of een onderzeeër.

Op de weg

Of je met de auto nu naar het werk rijdt of een middagje op pad gaat, een aangename temperatuur is daarbij wel zo prettig, zowel in de winter als in de zomer.

De bus wordt gebruikt voor zowel lange afstanden als korte ritten door de stad. HVAC-units (heating ventilation en airconditioning) van bussen worden gewoonlijk aan de boven- of achterzijde van de bus geplaatst, waarbij de compressor door de motor wordt aangedreven net zoals bij auto's het geval is.

Op het spoor

HVAC-systemen in treinen bestaan vaak uit multi unit inverter condensatoren en verdampers met meerdere eenheden die boven op de trein, aan de zijkant van de trein of in het onderstel zijn gemonteerd. Het is tevens mogelijk om de systemen te splitsen, waardoor de koele lucht vanaf het plafond wordt verdeeld en de warme lucht vanaf de vloer wordt verspreid.

In de lucht

In vliegtuigen lijkt er een constante toevoer van koele lucht te zijn, maar hoe houden deze HVAC-systemen het luchtklimaat comfortabel? Moderne commerciële vliegtuigen maken voornamelijk gebruik van ECS (Environmental Control System) en een eenvoudiger ACM-systeem (Air Cycle Machine). Het ACM-systeem is ideaal voor grote vliegtuigen en wordt met name gebruikt als middel om te koelen. Het goedkopere VCM-systeem (Vapor Cycle Machine) maakt gebruik van speciale koelmiddelen en is met name geschikt voor vliegtuigen met een beperkte (motorlucht)afvoercapaciteit.

In de ruimte

De HVAC-systemen die zojuist voorbijkwamen zijn we allemaal weleens tegengekomen, maar hoe zit het met HVAC-systemen in de ruimte of diep in de zee? Ruimteshuttles en stations zoals ISS beschikken ook over een klimaatsysteem. Op deze manier is de reis voor de inzittenden comfortabel en veilig. MLI (Multi Layer Insulation) speelt een belangrijke rol bij het beheren van het klimaat in een ruimteschip. Dit systeem biedt de mogelijkheid om systemen met elkaar te integreren, zorgt voor stabiliteit en het vermogen om grote temperatuurschommelingen, waaronder extreme hitte, te verwerken. Om het ruimteschip warm te houden wordt ook gebruik gemaakt van kleine elektrische kachels.

In een onderzeeër zijn motoren, accu’s, kachels, elektrische lampen en mensen aanwezig die warmte produceren en daarmee ook continue zorgen voor vocht in de cabine. Het is van cruciaal belang om het vochtgehalte en het binnenklimaat te reguleren. In de minimale beschikbare ruimte van een paar kubieke meter is de airconditioning apparatuur geïnstalleerd. Deze apparatuur zorgt voor een comfortabele temperatuur en reguleert het vochtgehalte.

HVAC-systemen zijn te vinden in vele vormen van transport en zijn essentieel voor een aangenaam klimaatsysteem. De volgende keer dat je in de auto stapt en de verwarming wat hoger zet, denk dan ook eens aan de HVAC-technologie ver in de ruimte of diep in de zee.